Z dziennika neurotyka: "Bez dogmatu" Henryk Sienkiewicz (oraz Walentynki z Prusem!)

Arystokrata z europejskim paszportem i milionami po ojcu, sceptyk do potęgi, dziecię fin de siècle'u z atrofią woli i życiem pod kreską - oto Leon Płoszowski. Nazywane "dziennikiem pierwszego polskiego dekadenta końca dziewiętnastego wieku", Sienkiewiczowskie "Bez dogmatu" powstało po ogromnym sukcesie Trylogii, na skutek zmęczenia autora "Potopu" tematyką historyczną i zwrotu w stronę powieści psychologicznej. Zamiast szczęku oręża i tętentu końskich kopyt na bitewnych polach, słychać w "Bez dogmatu" skargę arystokraty, który w drobiazgowych zapiskach, prowadzonych od stycznia 1883 do grudnia 1884 roku, obnaża przed czytelnikiem nieszczęśliwą duszę.  

Top Ten czyli 10 najlepszych książek przeczytanych w 2017

Do literackich rankingów, podsumowań i zestawień, pojawiających się z końcem roku jak grzyby po deszczu, mam stosunek raczej obojętny. Ponieważ w ciągu ostatnich 12 miesięcy przeczytałam dużo dobrego, a zarazem niewiele o tym książkowym urodzaju pisałam, mijający rok podsumuję własnym Top Ten. Oto 10 tytułów, które w 2017 zabrały mnie do czytelniczego raju (w kolejności nieprzypadkowej, bo... alfabetycznej).

Awantura o książkę: "Perswazje" Jane Austen

Najpierw była "Lalka" Prusa, potem "Cząstki elementarne" Houellebecq'a, teraz znów klasyka - trzecie spotkanie z "Awanturą o książkę" poświęcamy "Perswazjom" Jane Austen, powieści uznawanej za najlepszą w dorobku angielskiej pisarki, opublikowanej pośmiertnie w 1817 roku. 

Tym razem wstęp do Awantury stanowią krótkie refleksje o "Perswazjach", spisane przez organizatorki blogowego cyklu: Pyzę Pruską, Karolinę z bloga Niekoniecznie Papierowe oraz przeze mnie. Zapraszamy do lektury i... do awantury!

Książki mojej matki: "Rzeczy, których nie wyrzuciłem" Marcin Wicha (+ kolejna "Awantura o książkę"!)

"Nie znikniemy bez śladu" - zapewnia w swojej nowej książce Marcin Wicha. - A nawet jak znikniemy, to zostaną nasze rzeczy, zakurzone barykady" [1]. "Rzeczy, których nie wyrzuciłem" to rozpisany na trzy części esej o pamięci i przemijaniu. Porządkowanie mieszkania po śmierci matki - zdarzenie, będące fabularnym paliwem dla tej objętościowo niepozornej książki - okazuje się wyprawą w głąb pamięci. Ta symboliczna podróż jest możliwa dzięki ukrytym głęboko w szufladach Proustowskim magdalenkom, gromadzonym przez lata zakurzonym nośnikom trwania, które się skończyło. 

Po nitce do Prusa: "Prus. Śledztwo biograficzne" Monika Piątkowska

Aleksander Głowacki, nielicznym znany jako Jan w Oleju, wielu - jako Bolesław Prus, nie jest wdzięcznym obiektem historycznych dociekań. Począwszy od lat dwudziestych ubiegłego wieku - premiery pierwszej biografii pisarza autorstwa Ludwika Włodka, rozwikłania tajemnic Prusa podejmowali się kolejni zafascynowani nim prozaicy i historycy literatury. Do tego grona dołączyła Monika Piątkowska, dziennikarka i politolog, która obszernym dziełem "Prus. Śledztwo biograficzne" odświeża pamięć polskiego czytelnika o autorze "Lalki". Czy wspomniane w tytule śledztwo zdradza nieznane dotąd sekrety genialnego prozaika?

Życie opowiedziane: "Lala" Jacek Dehnel

Historia, ta wielka, lubi się powtarzać, a historie mniejsze wolą być powtarzane. Jeśli ma się apetyt na słuchanie opowieści choć w połowie taki, jak tytułowa Lala - bohaterka książki Jacka Dehnela - miała na ich opowiadanie, to będzie się "Lalą" oczarowanym. Ci, którzy znają już młodzieńczą powieść pisarza, mają okazję nacieszyć się nią po raz wtóry - w dziesiątą rocznicę wydania zyskała nowe, jubileuszowe szaty. Ale jej sednem jest, tak dziś, jak i dekadę temu, magia słowa opowiedzianego.

Przewodnik po piekle: "Bracia Karamazow" Fiodor Dostojewski

Źle się dzieje w Spędobydlińsku. Przyklasztorne miasteczko niewielkiej urody, zamieszkiwane przez ludzi honorowych, acz biednych, lubieżnych i popędliwych, świętych i drani, przez panny dumne i wyniosłe oraz diablice w anielskim przebraniu, staje się świadkiem niezłego galimatiasu: ojciec i syn stracili głowę dla tej samej kobiety. A ona, Grusza, krasawica o naturze tygrysa, przywodzi oboje do zguby. Fiodor Pawłowicz, rozpustnik i pijak, ojciec tytułowych Braci, niedorzeczną wojnę w przedmiocie Gruszeńki prowadzi z pierworodnym Dmitrijem. Pozostali braciszkowie też są w aferę wplątani: naukowiec Iwan, który oddał Bogu bilet, Alosza - niedoszły zakonnik o duszy czystej jak łza, oraz Smierdiakow, lokaj i domniemany potomek starego.

Awantura o książkę: "Cząstki elementarne" Michel Houellebecq

Czas biegnie - to już drugie spotkanie z Awanturą o książkę! Jednak zanim pokłócimy się o "Cząstki elementarne" - skandalizującą powieść Michela Houellebecqa - krótko o dalszych planach wspólnego czytania.

Co czytać wiosną? Książkowe zapowiedzi na najpiękniejszą porę roku

Myśliwi są passé, wiadomo. Ale wiosną trudno odmówić sobie polowania: na nowe buty, torebkę i... nowe książki. Tym bardziej, że księgarniane półki w rozkwicie - w zapowiedziach wznowienia klasyki, comebacki literackich przebojów sprzed lat, nieznane tytuły znanych pisarzy i książki dla dzieci, które, jak zawsze, czytać mogą również dorośli. Poniżej te, na które zapoluję w sezonie wiosenno-letnim.

Rodzina nasza powszednia: "Pod śniegiem" Petra Soukupová

Kto twierdzi, że rodzina to temat literacko wyeksploatowany, ten nie czytał Petry Soukupovej - pisarki, nazywanej nad Wisłą czeską Masłowską. Jeden dzień z życia zwyczajnej rodziny jest niezwyczajnie bolesny i nadzwyczaj prawdziwy. Tyle wystarczy, aby uznać "Pod śniegiem" za przejmującą wiwisekcję współczesnych relacji.